Doğum kontrol aracı olarak kullanılan spiral, 2-3 santimetre uzunluğunda, T şeklinde ve metal ya da plastik malzemeden yapılmış bir alettir. Bu küçük aracın üzeri, gebeliğin oluşmasını engelleyen özel bakır tellerle sarılıdır. Bazı spiral çeşitlerinde progesteron hormonu salgılayan parçalar da bulunur ve bu tür spirallere de ‘hormonlu spiral’ adı verilir.
Spiralin üzerindeki bakır teller ya da hormon salgılayan araçlar, yumurtaların rahme ulaşmasını ve spermin yumurta ile buluşmasını engelleyerek gebeliğin oluşmasını engeller. Spiral aynı zamanda rahim ağzındaki sıvı yoğunluğunu da arttırarak spermlerin rahim içerisine ulaşmasını önler.
Normal bir şekilde adet gören her kadın spiral kullanabilir. Yine de doktorunuz spiral takmadan önce gerekli kontrolleri yaparak spiralin sizin için uygun bir gebelikten korunma yöntemi olup olmadığını açıklayacaktır.
Spiral, rahim içerisine yerleştirilen bir araç olduğu için, rahminde herhangi bir hastalık ya da anormallik bulunan kadınlar için önerilmemektedir. Ayrıca aşağıdaki durumlarda da spiral kullanımı önerilmez:
Spiral takılması basit bir işlemdir. Muayene masasına yatırılan kadının vajinasına kanalı açmak için spekulum adı verilen plastik ya da metal bir alet takılır. Rahim ağzı ve vajen içerisi antiseptik solüsyonla temizlenir. Rahim ağzı da tenekulum adı verilen bir aletle tutulur ve hazırlanan spiral, rahim ağzından içeri doğru yerleştirilir. Spiralin altından uzanan minik ipler kısaltılır, bu sayede spiral çıkarılmak istendiğinde yine doktor tarafından kolaylıkla çıkarılabilecektir.