Tıbbın en eski ve klâsik uygulamalarından biri olan manuel terapi, binlerce yıldır uygulanan ve pek çok insanın şifa bulduğu bir tedavi yöntemidir. Halk arasında sıkça merak edilen ve manuel terapi nedir sorusuna yanıt aranan bu yöntem, sanılanın aksine bir masaj ya da alternatif tıp yöntemi değildir.
Skolyoz ve kifoz gibi omurga problemlerinde, dirsek sorunlarında (golfçü dirseği, tenisçi dirseği), fibromyaljide, kalça rahatsızlıklarında, omuz ve el bileği (karpal tünel sendromu) tedavisinde manuel terapinin başarıyla uygulandığı bilinir. Boyun ve bel fıtıklarında ise nadir sorunlar dışında ameliyat, manuel terapi ile kişilerin kaderi olmaktan çıkar ve %90 oranında başarılı sonuçlar alınabilir.
Manuel terapi ya da tedavi, kas ve iskelet sistemini ilgilendiren tüm rahatsızlıklarda uygulanabilen ve tamamiyle kanıta dayalı tıp bilgileri ile yapılan tedavi şeklidir. Diğer bir deyişle fizik tedaviyi içine alan tüm hastalıklarda manuel terapi uygulaması yapılır.
Manuel terapi, elle yapıldığı için “elle tedavi” adını almıştır. Pek çok ülkede yüzyıllardır uygulanan bu tedavi yöntemi, tıp camiasına bilimsel olarak girmiş ve bir bilim dalı haline gelmeyi başarmıştır.
Neredeyse insanlık tarihi kadar eski bir uygulama geçmişine sahip olan manuel terapi, Galen ve Hipokrat gibi tıbbın öncülerinin de bahsettiği “bası ile yapılan tedavi” ve “omur sütunu germe” gibi tedavileri de kapsamaktadır. Doğu tıbbında daha eski olmasına rağmen Batı tıbbında son 15-20 yıl içerisinde gelişme gösteren manuel terapi, günümüzde başarı ile uygulanan bir tedavi yöntemi olarak bilinmektedir.
Ortopedik problemlerde manuel terapi sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Özellikle bel fıtığı manuel terapi ile tedavi edilerek, hareket açısındaki kısıtlamalar yok edilebilir. Bel bölgesinin sahip olduğu fizyolojik ve anatomik hareketlerindeki engellemeler ya da eklemin esas hareket kabiliyetini kaybetmesi, manuel terapi ile tedavi edilebilir. Bu kapsamda elle çekme ve burma gibi manevralar uygulanır. Böylece eklemlerin sahip olduğu fizyolojik ve anatomik açıların geri kazandırılması amaçlanır. Tüm kas ve iskelet sistemi hastalıklarında olduğu gibi bel fıtığı sorunları da manuel terapinin soruna bir bütüncül şekilde yaklaştığı ve bu doğrultuda tedavi gerçekleştirdiği bir alandır.
İnsan boynunun yapısı belli bir hareket kabiliyetlerine sahip olması ile bilinir. Zamanla ve çeşitli nedenlerden dolayı bu hareket kabiliyetinin kısıtlanması ya da tamamen kaybedilmesi ise boyun fıtığı olarak adlandırılmaktadır. Boyun fıtığı manuel terapi ile tedavi alanına da giren bir husus olduğundan öncelikli olarak boyun bölgesinde oluşan hareket kısıtlamalarının boyutları tespit edilir. El ile yapılan birtakım uygulamalar sayesinde boynun hareket açıları belirlenir ve rahatsızlığın boyutu tespit edildikten sonra tedaviye başlanır. Bu aşamada mevcut sorunun daha ayrıntılı tespit edilebilmesi için radyolojik görüntüleme yöntemlerinden de yararlanılmaktadır.
Ameliyatsız fıtık tedavisi manuel terapi ile mümkün hale gelmiştir. Ancak manuel terapinin tedavi süresi, hastanın fiziksel ve psikolojik durumuna göre değişkenlik göstermektedir. Boyun ve bel fıtığı sorunları için ortalama 8 seansta etkili sonuçların alınması beklenir. Kısacası boyun ve bel fıtıklarında ameliyat kader değildir.
Manuel terapiye başlanmadan önce uzman doktor olası riskleri önlemek adına terapi uygulanacak alanın tüm kas, kemik ve sinir hasarlarını tespit etmek için ayrıntılı bir değerlendirme gerçekleştirir. Bu tedavide temel amaç herhangi bir ilaç kullanılmadan tamamen el ile uygulanan bası ve germe tekniklerinin kullanılmasıdır. Bu sayede bazı tedavilerde engel teşkil eden kalp, şeker, tansiyon gibi hastalıklar, manuel terapi de herhangi bir sorun teşkil etmez.
Manuel terapi uygulamalarında en önemli husus uzman bir doktor tarafından uygulanmasıdır. Tıp eğitimi olmayan, yeterli deneyim, bilgi ve yetkinlikten uzak kişiler hastayı yanlış değerlendirebilecekleri için yarardan çok zarara neden olabilirler. Hatta tedavi esnasında oluşabilecek komplikasyonlara karşı ne yapacaklarını da bilemeyeceklerinden ciddi sakatlık riskleri ortaya çıkabilir. Bu nedenle sadece uzman ellerde uygulandığı taktirde, manuel terapi zararları olmayan, pek çok fayda sunan bir tedavi şeklidir.